PDR alanında yüksek lisans mülakatları nasıl yapılıyor? Bu sınavlarda neler soruluyor, nelere bakmakta, çalışmakta fayda var?.. diye sorularla sıkça karşılaştığımız için, bu yazı ile (geç de olsa 😉 ) konuyla ilgilenen arkadaşlara en azından genel bir bakış açısı kazandırmayı ümit ediyorum. (not:Her ne kadar güz döneminde çoğu üniversitede yl alımları olsa da henüz bitmemiş ilanlara başvuranlar veya ilerleyen zamanlarda bu sınavlara girecek olanlar için faydalı olabilir diye düşündüğümden yine de yazayım dedim 🙂 düzeltme: geçen yıl yazmış olduğum bir nottu bu, zaman gerçekten de ne kadar çabuk geçiyor 😉 )

Öncelikle sınavlar yazılı mı yoksa sözlü olarak gerçekleştirilir? Bu üniversiteden üniversiteye, hatta bölümden bölüme, programdan programa değişiyor arkadaşlar. Yani genellikle önce yazılı sınav (bilim sınavı) yapılıp daha sonra mülakat yapılıyor, bazen sadece mülakat (sözlü sınav) oluyor ve ona göre puanlama yapılıyor bazen de sadece bilim sınavı dediğimiz yazılı sınav oluyor. Ama genellikle bilim sınavı (yazılı) ve sözlü sınav (mülakat) birlikte yapılıyor arkadaşlar.

Eğer, mülakat öncesinde bilim sınavı adı altında yazılı bir sınav yapılmışsa genellikle bu sınavdaki sorular aynen ve biraz daha açılarak orada da soruluyor. Ve tabiki bu sorular dışında aşağıda yer alan konuları kapsayacak şekilde farklı alanlarda da sorular geliyor arkasından 😀 Yazılı sınavda ya da mülakatta genellikle hocalar kendi çalışma alanları ile ilgili soru soruyorlar. Bir hocamızın da deyimiyle “hoca daha çok bildiği neyse onu anlatır/uygulatır veya bu anlamda sorar” 🙂 Yani mülakat hangi üniversitede ise, o üniversitede olup da komisyonda olması muhtemel hocaların son yıllardaki çalışmalarına; yani makalelerine, tezlerine (kendi tezlerine veya son zamanlarda tez danışmanı olarak yürüttükleri yl veya dr tezleri) ve varsa kitaplarına bakmakta kesinlikle fayda vardır.

Şimdiye kadar gördüğüm ve gözlemlediğim bir de bu sınavlara giren arkadaşlardan duyduğum kadarıyla, çok spesifik konular dışında genellikle; Psikolojik danışma kuramlarından (özellikle kuramların karşılaştırılması; benzerlikleri ve farklılıkları yönünden veya bir kuramın temel kavramları açısından bir sorun üzerinden kavramsallaştırılıp uygulanması; örneğin üniversiteye bu yıl yeni başlayan detaylı olarak vakası verilen ve uyum sorunu yaşayan Ahmet’in sorununu Adler’in kuramı açısından ele alınız hatta bir de müdahale olarak ne yapabilirsiniz’i var bunun :D) sonra psikolojik danışmadaki terapötik becerilerden ve koşullardan, bilimsel araştırmanın temel kavramlarından, grup rehberliği ve grupla psikolojik danışma süreçlerinden (örneğin okulunuzda bulunan göç ile gelen öğrenci grubuna yönelik bir psikoeğitim programı hazırlamak isterseniz; a) Programı hazırlama sürecinde nelere dikkat edersiniz? b) Nasıl bir psiko-eğitm programı hazırlardınız? c) … vb türünden artık şıklar uzayabilir 🙂 ) Bunlarla birlikte yine nadir de olsa gelişim psikolojisinden, sonra rehberlik ile ilgili temel kavramlardan ve genel konulardan; rehberlik türlerinden (özellikle mesleki rehberlikten), işlevlerinden, veya okuldaki rehberlik uygulamalarından, yine bir vakaya ilişkin (sınav kaygısı, problemli internet kullanımı gibi) müdahale yöntemlerinden (böyle bir durumda hangi danışma kuramını kullanırdınız ve nasıl bir süreç izlerdiniz gibi) vs vs.. sıkça sorular gelmektedir.

Ayrıca öncelikle Bilim insanı olacak kişiler için istatistik önemlidir diye düşünürler ve bununla ilgili sorulara hakim olmakta da kesinlikle fayda var arkadaşlar; çünkü soruyorlar genellikle :), yani yüksek lisans mülakatında çok olmasa da, yine de bu konularda da soru gelme ihtimali yüksek. Veya en azından istatistik (spss vs) olmasa da, ölçme ve değerlendirme ile ilgili temel kavramlara hakim olmakta kesinlikle fayda var diye düşünüyorum 😉 Yine neden yüksek lisans yapmak istiyorsun, akademik kariyer planın ne? veya seni neden alalım ki ? 😀 veya şehir dışından nasıl geleceksin, gelmen sorun olmayacak mı? 😉  tarzı sorular ile ‘ilerde ne çalışmayı düşünürsün, hangi alanlara ilgin var? vs vs böyle sorular ile de karşılaşmanız muhtemel 🙂 (doktoraya YL mezunu olarak başvurmuşsanız da eğer yüksek lisansta hangi konuyu çalışmıştınız? Ne gibi sonuçlara ulaştınız tarzı sorular ile veya ileride hangi alanda veya konularda çalışmak istersin gibi bir soruyla karşı karşıya da kalabilirsiniz :D) Ayrıca PDR alanıyla ilgili son okuduğun bir makale var mı? varsa hangi konu hakkında yazılmıştı hatta ben Türk PDR Derneği Dergisi’nde son okuduğun makale neydi? tarzı bir soruyla karşılaşmıştım 😉

Kısacası öncelikle komisyondaki hocaların çalışma alanları ile ilgili hakim olacak kadar bilgi sahibi olmasak da, en azından bilgi sahibi olmakta, bir göz gezdirmekte kesinlikle fayda var;) sonra psikolojik danışma kuramlarına, psikolojik danışma ilke ve tekniklerine, gelişim psikolojisine, rehberlikle ilgili temel kavramlara, bilimsel araştırma yöntemlerine ve yine ölçme ve değerlendirme ile ilgili temel kavramlara bir göz atmanızı tavsiye ederim. Son olarak son zamanlarda alanımızda popüler olmaya başlamış veya hadi ön plana biraz daha çıkmış diyelim; işte pozitif psikoloji, çokkültürlülük, kariyer danışmanlığı gibi bunlara benzer konulara da özellikle bakmanızı öneririm.. Bence özellikle bunu dikkate almalısınız 😀 

Dipnot: Hepinize şimdiden kolay gelsin, başarılar dilerim.. 🙂

EnDipnot: PDR lisansüstü ilanları için facebook grubumuza bekleriz 😉 İlgili link için: https://www.facebook.com/groups/1650575035216460/